HPV NEDİR?
HPV en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur ve gırtlak, ağız, akciğer ve anogenital kanser gibi 15 farklı kanserle ilişkili olduğu tıbbi olarak kanıtlanmıştır. Rahim ağzı kanseri, özellikle az gelişmiş ülkelerde, kadınlar arasında en yaygın görülen kanserlerden biridir. HPV vücudun her yerinde oluşabilir.
HPV HER ZAMAN KANSERE NEDEN OLUR MU?
Siğiller, mukoza ve deride görülen iyi huylu lezyonlardır. Siğillere insan papilloma virüsü (HPV) neden olur ve günümüzde 100’den fazla HPV türü tanımlanmıştır. HPV enfeksiyonunun birincil belirtileri yaygın siğiller, genital siğiller, düz siğiller, derin palmoplantar siğiller (Myrmecia), fokal epitelyal hiperplazi, Epidermodysplasia verruciformis ve Plantar kistleri içerir. Siğiller doğrudan veya dolaylı temas yoluyla bulaşabilir. Normal epitel bariyerini bozan durumlar siğil gelişme olasılığını arttırır ve tedaviyi zorlaştırabilir. Siğiller genellikle birkaç yıl içinde kendiliğinden kaybolur.
Bazı yüksek riskli HPV alt tipleri, tip 6, 11, 16, 18, 31 ve 35 dahil olmak üzere malignitelerle ilişkilidir. Malign transformasyon genellikle genital siğilleri olan hastalarda ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda görülür. HPV tipleri 5, 8, 20 ve 47, epidermodisplazia verruciformis’e yol açan onkojenik potansiyele sahiptir. Alt tip 6 ve 11 düşük risklidir ve genellikle kondiloma oluşumu ve düşük dereceli kanser öncesi lezyonlar ile kendini gösterir. HPV alt tipleri 16 ve 18 yüksek risklidir ve malignitelere ilerleyen yüksek dereceli intraepitelyal lezyonlardan sorumludur.
HPV’nin tek başına kansere neden olmadığını, ancak sigara içme, folat eksikliği, UV ışığına maruz kalma, bağışıklığın baskılanması ve hamilelik gibi tetikleyiciler ile kanser riskinin arttığının farkında olmak önemlidir.
GENİTAL SİĞİL NEDİR?
Genital siğiller (kondiloma aküminatum), bazı insan papilloma virüsü (HPV) türlerinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonun klinik belirtileridir. Siğiller, genital HPV enfeksiyonlarının tanınmış bir semptomudur. HPV’ye yakalananların yaklaşık %90’ında genital siğil gelişmez. Enfekte olanların sadece yaklaşık %10’u virüsü bulaştıracaktır. Yukarıda da bahsettiğmiz gibi, HPV tip 6 ve 11, genital siğillere neden olur. Bilinen 100’den fazla farklı HPV türü vardır. HPV, genellikle cinsel ilişki sırasında enfekte bir bireyle doğrudan cilt-cilt teması yoluyla yayılır. Bazı HPV türleri rahim ağzı ve anal kansere neden olurken, bunlar genital siğillere neden olan viral türlerle aynı değildir. Aynı anda farklı HPV tipleri ile enfekte olmak mümkündür.
HASTALIĞIN ÖNLENMESİ, KONTROLÜ VE TEDAVİSİNDE HPV AŞISININ ROLÜ NEDİR?
Rahim ağzı kanseri dünya çapında en önemli jinekolojik kanserler arasında yer almaya devam ediyor. Güncel verilere göre dünya çapında tüm kanserler arasında en yaygın on dördüncü, kadınlar arasında ise dördüncü sırada yer alıyor.
Rahim ağzı kanseri müdahalesi birincil ve ikincil korumaya odaklanır. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde birincil ve ikincil koruma programları uygulanmazsa, önümüzdeki 50 yıl içinde 44 milyondan fazla kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konacak. Yüksek kapsamlı aşılama hızlı bir şekilde uygulanabilirse, hastalık yükü üzerinde önemli bir etki otuz ile kırk yıl sonra görülecektir, ancak daha yakın vadeli etki, HPV aşılamasından fayda görmeyecek daha ileri yaştaki kadınlara servikal tarama yapılmasını gerektirecektir.
2020’den itibaren hem HPV aşılamasının hem de servikal taramanın geniş kapsamı, 2069 yılına kadar 12.5-13.4 milyona kadar serviks kanseri vakasını önleme potansiyeline sahiptir. HPV aşısı, HPV’nin neden olduğu kanserlerin %90’ından fazlasının yanı sıra anal, vajinal, servikal ve vulvar prekanserleri (kansere yol açabilen anormal hücreler) önleyebilir.