VULVODİNİ NEDİR?
Vulvodini, sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, vulvar bölgede oluşan ve uzun süreli ağrı, yanma ve batma anlamına gelmektedir. Altta yatan bir enfeksiyon ya da cilt hastalığı gibi sebep olmadığında vulvodini şüphesi akla gelmelidir. Vulvodini belli bir bölgede olabilir. Yalnız tüm genital bölgeyi de kaplayabilir. Hatta bu ağrılar aylarca veya yıllarca sürebilmektedir. Vulva; kadınlarda dış genital bölgede yer alan iç dudaklar (labia minora), dış dudaklar (labia majora), klitoris, vajinanın giriş bölgesi olan vestibulm ve kızlık zarı (hymen) yapılarını içermektedir.
VULVODİNİ HASTALIĞINI NELER TETİKLER?
Vulvodini hastalığının pek çok sebebi olabildiği gibi, vulvodini nedenleri ya da oluş şekli hakkında yeterli bilgiye henüz ulaşılamamıştır. Yalnız en sık nedenler arasında o bölgedeki sinir uçlarının tahrişine bağlı olabileceği gösterilebilir. Vulvodini hastalığını tetikleyen nedenleri sıralamak gerekirse;
- Vajinal mantar enfeksiyonlarına karşı aşırı duyarlılık,
- Vulvada sinirlerinin şişmesi veya yaralanması,
- Pelvik taban kasların zayıflığı ya da kas spazmları (Kramp şeklindeki kasılmalar),
- Vulva bölgesindeki hormonal bozukluklar,
- Cinsel taciz öyküsü,
- Sık antibiyotik kullanımı,
- Kimyasal maddelere karşı gelişen alerjiler,
- Ailede genetik vulvodinia öyküsü olanlarda daha sık görülmektedir.
VULVODİNİ TANISI NASIL KONUR?
Vulvodini teşhisi genelde kadınların ailedeki genetik öyküsü ile ortaya konulabilmektedir. Vulvar ağrı yaygın bir jinekolojik şikayet olup, çoğunlukla vulva (dış genital alan) normal görünümde ve bazen hafif kızarıklık ve şişlik olabilmektedir. Üreme çağındaki kadınların %8 ile %15’inde tanımlanmıştır. Çoğunlukla dokunmayla ağrı ve hassasiyet olabilmektedir. Bu durum özellikle cinsel yaşantıyı etkilemekte, yaşam kalitenizi düşürmekte, kişiler arasındaki ilişkilerinizi bozabilmekte, genel kaygı düzeyini arttırabilmekte, öz güveninizi azaltabilmekte ve depresyona kadar gidebilmektedir.
VULVODİNİ HASTALIĞININ TEDAVİSİ NEDİR?
Vulvodini için birçok tedavi vardır. Öncelikli olarak çok ayrıntılı bir şekilde muayene ve değerlendirme yapılması gerekir. Ayrıca, kadının cinsel sorunlar dahil tıbbi öyküsü alınmalı ve östrojen, progesteron ve testosteron gibi hormonların alınması, yani kan testi şarttır. Doktorunuz jinekolojik muayene sırasında, ağrının nerede olduğunu ve ne kadar kötü olduğunu görmek için bir pamuklu çubuk ile vulva üzerinde ve etrafında farklı noktalara dokunarak test yapması oldukça yararlı olacaktır. Dokunma sırasında bir sorun görürse ya da cilt değişikliği oluşmuşsa biyopsi yapabilir. Yani, doktorunuz vulvadan küçük bir doku parçası alır ve incelemek üzere bunu laboratuvara gönderir. Yine, vulva hücrelerinize daha yakından bakmak için kolposkopi denilen bir muayeneyi de size önerebilir. Ayrıca, kişiden kişiye ve ağrı derecesine göre tedaviyi planlamak daha doğru olacaktır. Diğer önerilen yöntemleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
İlaçlar; Antidepresanlar, nöbet ilaçları, sinir blokları ve ilaçlı kremlerdir. Bunlar vulva dokusunun hassasiyetini azaltmaya ve kaşıntı esnasında rahatlamaya yardımcı olabilmektedir.
Biyolojik geribildirim; Bu tedavide, pelvik kaslarını nasıl kontrol edeceğinizi ve gevşetebileceğinizi öğrenmenize yardımcı olmaktadır. Kaslarda oluşan gerginlik veya spazmlar vulvadaki ağrının daha da kötüleşmesine sebep olabilir.
Fizik terapi; Belirli fiziksel egzersizler pelvik kaslarını güçlendirmeye yardımcı olabilir.
Östrojen kremleri; Östrojen kremlerini cildinize uygulamak ağrının hafiflemesine yardımcı olabilmektedir.
Ameliyat; Çok hassaslaşan dokunun alınması için nadir durumlarda ise, ameliyat yapılabilir.
Belirtilerinizi hafifletmek için;
- Vulva bölgenizi her zaman güzelce temizleyin.
- Sabun ve cildi tahriş eden ürünlerden mutlaka kaçının.
- Daha çok %100 pamuklu giysiler giyin. Özellikle naylon ve nemi cilde yakın tutan diğer kumaşlardan muhakkak kaçının. Çünkü tahrişe neden olabilir ve enfeksiyon başlangıcına ortam sağlayabilmektedir.
- Sıcak banyodan kaçının ve vulvayı yıkamak için sabun veya banyo ürünlerini sakın kullanmayın. Sadece suyla yıkayın ve hafifçe kurulayın.
- Kaşıntı ve ağrıyı soğuk suyla kompres yada soğuk banyo yaparak hafifletin. Bölgeyi kesinlikle kaşımayın.
- Küvet tarzı banyo yapmaktan kaçının.
- Cinsel ilişki esnasında tahrişi azaltabilmek adına su bazlı bir kayganlaştırıcı kullanın.
- Bisiklete ya da ata binmek gibi vulvayı tahriş edebilecek egzersizlerinden özellikle kaçının.